การทำงานของคอมพิวเตอร์จะเริ่มจากผู้ใช้ป้อนข้อมูลทางอุปกรณ์ของหน่วยรับเข้า(Input device) เช่น คีย์บอร์ด เมาส์
ข้อมูลจะถูกเปลี่ยนให้เป็นสัญญาณดิจิทัล ซึ่งประกอบด้วยเลข 0 และ1 แล้วส่งต่อไปยัง
หน่วยประมวลผลกลาง เพื่อประมวลผลตามคำสั่ง ในระหว่างการประมวลผล
หากมีคำสั่งให้นำผลลัพธ์จากการประมวลผลไปจัดเก็บในหน่วยความจำ
ข้อมูลดังกล่าวจะถูกส่งไปยังแรม
ซึ่งทำหน้าที่เก็บข้อมูลจากการประมวลผลเป็นการชั่วคราว ขณะเดียวกัน
อาจมีคำสั่งให้ในผลลัพธ์จากการประมวลผลดังกล่าวไปแสดงผลผ่านทางอุปกรณ์ของหน่วยส่งออก
เช่น จอภาพ หรือเครื่องพิมพ์
ซีพียู และการประมวลผลข้อมูล
ซีพียู (CPU) มีลักษณะเป็นชิปที่ติดตั้งอยู่ในเมนบอร์ดภายในเครื่องคอมพิวเตอร์
ซึ่งชิปดังกล่าวเป็นสารกึ่งตัวนำขนาดเล็ก
ภายในบรรจุวงจรอิเล็กทรอนิกส์ต่างๆไว้มากมาย โดยวงจรจะประกอบด้วยทรานซิสเตอร์ขนาดเล็กเป็นจำนวนมาก
บางครั้งจึงเรียกชิปต่างๆว่า ไอซี
วงรอบการทำงานของคำสั่ง (Machine cycle)
การทำงานของคอมพิวเตอร์จะต้องทำตามโปรแกรมที่กำหนดไว้ในหน่วยความจำ
โดยโปรแกรมเกิดจากการนำคำสั่งมาต่อเรียงกัน เมื่อคอมพิวเตอร์ทำงาน หน่วยควบคุมทำการอ่านคำสั่งต่างๆ
เข้ามาประมวลผลในซีพียู
โดยวงรอบของการทำคำสั่งของซีพียูประกอบด้วยขั้นตอนการทำงานพื้นฐาน 4 ขั้นตอน ดังนี้
1.ขั้นตอนการรับเข้าข้อมูล
2.ขั้นตอนการถอดรหัส
3.ขั้นตอนการทำงาน
4.ขั้นตอนการเก็บหน่วยควบคุม
เป็นหน่วยที่ทำหน้าที่ประสารงาน และควบคุมการทำงานของคอมพิวเตอร์
ควบคุมให้อุปกรณ์รับข้อมูล ส่งข้อมูลไปที่หน่วยความจำ
ติดต่อกับอุปกรณ์แสดงผลเพื่อสั่งให้นำข้อมูลจากหน่วยความจำไปยังอุปกรณ์แสดงงผล
โดยหน่วยควบคุมของคอมพิวเตอร์จะแปลความหมายของคำสั่งในโปรแกรมของผู้ใช้
และควบคุมให้อุปกรณ์ต่างๆทำงานตามคำสั่งนั้นๆ
หน่วยคำนวณและตรรกะ หรือ เอแอลยู
เป็นหน่วยที่ทำหน้าที่ในการคำนวณต่างๆ ทางคณิตศาสตร์ ได้แก่ การบวก ลบ คูณ
หาร และเปรียบเทียบทางตรรกะเพื่อทำการตัดสินใจ เช่น การเปรียบเทียบข้อมูล
การเปรียบเทียบว่าจริงหรือเท็จ
หน่วยความจำ และการจัดเก็บข้อมูล
หน่วยความจำเป็นส่วนประกอบที่สำคัญบนเมนบบอร์ดที่ทำงานร่วมกับซีพียูโดยตรง
หน่วยความจำแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
1.หน่วยความจำแบบไม่สามารถลบเลือนได้
เป็นหน่วยความจำที่สามารถเก็บข้อมูลได้ แม้ว่าไม่มีกระแสไฟฟ้าหล่อเลี้ยง
ตัวอย่างของหน่วยความจำชนิดนี้ เช่น รอม และหน่วยความจำแบบแฟลช
รอม
เป็นหน่วยความจะแบบอ่านได้อย่างเดียวไม่สามารถลบและเขียนข้อมูลใหม่ได้
หน่วยความจำแบบแฟลช เป็นหน่วยความจำที่สามารถลบและเขียนข้อมูลใหม่ได้
2.หน่วยความจำแบบลบเลือนได้
เป็นหน่วยความจำที่ต้องใช้กระแสไฟฟ้าหล่อเลี้ยงเพื่อเก็บข้อมูล หากเกิดไฟฟ้าดับ ข้อมูลและโปรแกรมคำสั่งจะสูญหายไป
หน่วยความจำชนิดนี้ เช่น แรม สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
สแตติกแรม หรือเอสแรม
มักพบในตัวซีพียูทำหน้าที่เป็นหน่วยความจำภายในซีพียูที่เรียกว่าหน่วยความจำแคช
ซึ่งจะมีความเร็วสูงกว่าไดนามิกแรม ตัวอย่างเอสแรม
ไดนามิกแรม หรือ
ดีแรม เป็นหน่วยความจำที่ใช้ในการจดจำข้อมูลและโปรแกรมต่างๆ
ที่อยู่ระหว่างการประมวลผลของคอมพิวเตอร์
เป็นหน่วยความจำที่มีอยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล หรือฟีซีมากที่สุด
เนื่องจากราคาไม่แพงและมีความจุสูง
ระบบบัสกับการทำงานร่วมกันของคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่างๆ
ในเครื่องคอมพิวเตอร์นั้น มีเมนบอร์ดที่สามารถติดตั้งอุปกรณ์ต่างๆ เช่น
ซีพียู หน่วยความจำและฮาร์ดดิสก์ โดยการส่งข้อมูลและคำสั่งระหว่างอุปกรณ์
จะอยู่ในรูปของสัญญาณไฟฟ้าที่ถุกส่งผ่านระบบถ่ายส่งข้อมูลที่เรียกว่าบัส
ขนาดของบัส
กำหนดโดยจำนวนบิตที่คอมพิวเตอร์สามารถถ่ายโอนข้อมูลได้ในหนึ่งครั้ง ตัวอย่างเช่น
บัส 32 บิต สามารถรับส่งข้อมูลได้ครั้งละ 32 บิต